Teoria ewolucji z perspektywy XXI wieku. Dlaczego ewolucja jest tak skutecznym procesem. Wersja rozszerzona
Jakie implikacje niesie za sobą analiza najnowszych odkryć w epigenetyce i naturalnej inżynierii genetycznej dla teorii ewolucji? Jaką niezwykłą, aktywną rolę według tych danych odgrywa DNA w procesie przemian adaptacyjnych?
James A. Shapiro zaproponował nowy paradygmat, który może okazać się przełomowy nie tylko dla biologii ewolucyjnej, ale całkowicie zmienić nasz obraz funkcjonowania życia.
Autor na gruncie naturalizmu metodologicznego rozwija koncepcję naturalnej inżynierii genetycznej, zgodnie z którą komórki mają zdumiewającą zdolność do modyfikowania materiału genetycznego w odpowiedzi na stres środowiskowy. Oznacza to nie tylko, że DNA może ulegać drobnym modyfikacjom pod wpływem zmieniających się warunków środowiska, ale także, że mogą powstawać zupełnie nowe struktury DNA odpowiedzialne za ewolucyjne nowości.
Shapiro argumentuje, że te idee wskazują na potrzebę zmian w biologii ewolucyjnej, która dzięki temu wkroczy na drogą empirycznie potwierdzonej teorii mogącej ostatecznie rozwiązać darwinowską tajemnicę tajemnic, czyli wyjaśnić pochodzenie całej bioróżnorodności.
Więcej…
Jakie implikacje niesie za sobą analiza najnowszych odkryć w epigenetyce i naturalnej inżynierii genetycznej dla teorii ewolucji? Jaką niezwykłą, aktywną rolę według tych danych odgrywa DNA w procesie przemian adaptacyjnych?
James A. Shapiro zaproponował nowy paradygmat, który może okazać się przełomowy nie tylko dla biologii ewolucyjnej, ale całkowicie zmienić nasz obraz funkcjonowania życia. Przedstawia nowe, kluczowe świadectwa molekularne, które podają w wątpliwość standardowe ujęcie przedstawiane w ramach neodarwinizmu.
Na gruncie naturalizmu metodologicznego autor rozwija koncepcję naturalnej inżynierii genetycznej, zgodnie z którą komórki mają zdumiewającą zdolność do modyfikowania materiału genetycznego w odpowiedzi na stres środowiskowy. Oznacza to nie tylko, że DNA może ulegać drobnym modyfikacjom pod wpływem zmieniających się warunków środowiska, ale także, że mogą powstawać zupełnie nowe struktury DNA odpowiedzialne za ewolucyjne nowości.
Shapiro argumentuje, że koncepcje naturalnej inżynierii genetycznej, horyzontalnego transferu genów, hybrydyzacji międzygatunkowej, duplikacji genomu i symbiogenezy wskazują na potrzebę zmian w biologii ewolucyjnej, która dzięki temu może zejść ze ścieżki spekulacji i wkroczyć na drogę empirycznie potwierdzonej teorii mogącej ostatecznie rozwiązać darwinowską tajemnicę tajemnic, czyli wyjaśnić pochodzenie całej bioróżnorodności.
Pasjonująca lektura. Autor w sposób przystępny wskazuje czytelnikowi, że ewolucja nie jest wytworem przypadkowych zmian w genomie, jak sugerowano przez dziesięciolecia. Najwyższy czas, aby nieoparte na empirycznych dowodach filozoficzne poglądy o nieukierunkowanych zmianach genomu jako odpowiedzialnych za ewolucję oraz o determinizmie genetycznym były poddawane pod dyskusje o szerszym zasięgu. Tak, dyskusje, a nie milczącą akceptację owego konsekwentnego wykluczania alternatywnych poglądów, zwłaszcza w dobie, gdy zmiany adaptacyjne i niezbędność „śmieciowego” (jak sugerowano) DNA są już faktem. W dobie, gdy wpływ czynników środowiskowych na dziedziczenie poprzez modyfikacje epigenetyczne jest coraz szerzej wykazywany. Autor demaskuje niefortunny odruch dużej części naukowców (a może nie tylko naukowców) do uznawania za niemożliwe tego, co niezgodne z założeniami konserwatywnej szkoły myślenia. Każdy, kto interesuje się nauką, powinien tę książkę przeczytać.
- prof. dr hab. inż. Grażyna E. Ptak, Uniwersytet Jagielloński, biolog rozwoju
Shapiro napisał stymulującą, innowacyjną książkę, która z pewnością spodobałaby się nawet samemu Darwinowi.
– Sidney Altman, biolog molekularny, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (1989)
Profesor Shapiro napisał najlepszą książkę o podstawach współczesnej biologii, jaką kiedykolwiek widziałem. To może być prawdziwy game changer w biologii ewolucyjnej.
– Carl Woese, mikrobiolog i fizyk, odkrywca archeonów, laureat National Medal of Science (2000)
Ta książka zawiera wspaniałą analizę, która może dostarczyć odpowiedzi na kluczowe pytania dotyczące pochodzenia zmienności. Jim Shapiro przedstawia nowe spojrzenie na najważniejsze kwestie teorii ewolucji. Jeżeli ma rację, to genom należy postrzegać jako system przechowywania danych odczytu–zapisu, a nie jedynie jako wyznacznik dziedziczności. Po przeczytaniu tej książki spojrzysz na biologię tak, jak się powinno spoglądać z perspektywy XXI wieku.
–Denis Noble, fizjolog i biolog odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego, członek Royal Society, autor książki The Music of Life
Naturalna inżynieria genetyczna wyjaśnia procesy ewolucyjne, które zachodziły co najmniej trzy miliardy lat przed pojawieniem się człowieka. Szczegółowy opis wszechobecnego dynamizmu genetycznego i całej maszynerii DNA występującej na różnych poziomach życia – od bakterii po ssaki – burzy mity. Narracja autora jest całkowicie naukowa i powinna zainteresować wszystkich, którzy chcą zrozumieć ewolucję systemów genetycznych.
– Lynn Margulis, biolog, laureatka National Medal of Science (1999)
Opierając się na długim, bogatym doświadczeniu naukowym i nowatorskich spostrzeżeniach, autor przedstawił teorię ewolucji biologicznej mogącą rzucić nowe światło na zagadnienie koewolucji w przyrodzie, która jest możliwa dzięki jej wewnętrznym zdolnościom.
– Werner Arber, genetyk i mikrobiolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (1978)
Książka ta podkreśla dynamiczną biologię systemów i inżynierię pomiędzy ewoluującym genomem, komórką i stresorami środowiskowymi, wpływającymi na system odczytu–zapisu, który leży u podstaw ewolucji życia.
– Eviatar Nevo, założyciel i dyrektor Instytutu Ewolucji na Uniwersytecie w Hajfie, członek Narodowej Akademii Nauk USA
James A. Shapiro, profesor na Wydziale Biochemii i Biologii Molekularnej Uniwersytetu w Chicago, jest czołowym ekspertem w dziedzinie genetyki bakterii, odkrywcą elementów transpozycyjnych w bakteriach i badaczem ruchomych elementów genetycznych. Twórca koncepcji naturalnej inżynierii genetycznej, która ma opisywać podstawy procesu ewolucji. W 2014 roku wraz z Denisem Noble’em założył projekt badawczy The Third Way of Evolution, w ramach którego są rozwijane twierdzenia rozszerzonej syntezy ewolucyjnej. Od 20 lat jest głównym krytykiem naukowym ortodoksyjnej teorii ewolucji.
Jest współredaktorem książki DNA Insertion Elements, Plasmids and Episomes (1977), redaktorem Mobile Genetic Elements (1983) i współredaktorem Bacteria as Multicellular Organisms (1997).
Seria Perspektywy Nauki
Jeszcze sto lat temu uczeni uważali, że nauka to przedsięwzięcie obiektywne, oparte na gromadzeniu danych empirycznych i wyciąganiu na tej podstawie wniosków, które przeradzają się w teorie. Dziś jednak wiemy, że to nie fakty, ale przede wszystkim ich interpretacje prowadzą do rozwoju nauki.
Największe rewolucje w historii nauki zaszły dzięki wybitnym jednostkom, które wykazały się postawą krytyczną wobec powszechnie obowiązujących poglądów. Kopernik nie przyjął geocentryzmu Ptolemeusza, Einstein odrzucił to, co dzisiaj określamy mianem fizyki klasycznej, a Darwin nie zgodził się z tym, co w jego czasach nazywano biblijnym poglądem o niezmienności gatunków.
Seria Perspektywy Nauki pokazuje, że nauka nie jest przedsięwzięciem jednolitym, że to raczej kolaż rozmaitych poglądów, hipotez i idei. Będziemy w niej przedstawiać oryginalne poglądy uczonych, którzy wykraczają poza utarte szlaki i przedstawiają czytelnikowi zupełnie nowe perspektywy w nauce.
Odkrycie w nauce polega na tym, że widząc to, co wszyscy inni, dostrzega się to, czego nikt nie zauważył. – Albert Szent-Györgyi, laureat Nagrody Nobla
Tytuł: | Teoria ewolucji z perspektywy XXI wieku. Dlaczego ewolucja jest tak skutecznym procesem. Wersja rozszerzona |
Autor: | James A. Shapiro |
Tłumacz: Rok wydania: Liczba stron: |
Adam Jerzman 2025 668 |
Oprawa: | Miękka |
Format: | 160×230 |
ISBN: | 978-83-68119-05-3 |